Wi-Fi là viết tắt của từ tiếng anh “Wireless Fidelity“, có nghĩa là công nghệ không dây. Hiểu đơn giản Wi-Fi là công nghệ sử dụng các sóng vô tuyến để truyền dữ liệu giữa thiết bị Access Point và các thiết bị tạo thành mạng không dây (WLAN).
Wi-Fi truyền dữ liệu như thế nào?
Để các thiết bị như điện thoại, laptop truyền dữ liệu qua Wi-Fi. Các thiết bị này sẽ cần phải tiến hành chuyển đổi dữ liệu thành tín hiệu sóng Radio tại tần số theo chuẩn Wi-Fi (2.4Ghz hoặc 5Ghz).
Sau đó, các sóng Radio được phát ra không gian xung quan từ thiết bị hoặc Access Point. Sóng Radio đi qua không gian và tới các thiết bị nhận. Tại đây, tín hiệu ở dạng sóng Radio sẽ được chuyển ngược lại thành dữ liệu kỹ thuật số.
Các chuẩn sóng Wi-Fi
Kể từ khi ra đời, Wi-Fi đã trải qua nhiều cải tiến với nhiều loại tiêu chuẩn khác nhau. Các tiêu chuẩn sau ngày càng hoàn thiện hơn với khả năng truyền dữ liệu nhanh chóng. Dưới đây là bảng so sánh các chuẩn Wi-Fi:
| Tên mã | Chuẩn giao thức | Tốc độ Tối đa |
|---|---|---|
| Wi-Fi 1 | 802.11b | 11 Mbps |
| Wi-Fi 2 | 802.11a | 54 Mbps |
| Wi-Fi 3 | 802.11g | 54 Mbps |
| Wi-Fi 4 | 802.11n | 600 Mbps |
| Wi-Fi 5 | 802.11ac | 1.3 Gbps |
| Wi-Fi 6 | 802.11ax | 10 Gbps |
Hiện nay, ta chủ yếu sử dụng 2 loại chuẩn Wi-Fi 4 và Wi-Fi 5.
Một mạng Wi-Fi gồm những thiết bị nào?
Với các mạng Wi-Fi tại gia đình, ta thường sử dụng Router Wi-Fi hoặc Modem Wi-Fi để phát sóng Wi-Fi tới các thiết bị gia đình. Nếu không gian rộng, ta thường sử dụng thêm các cục phát Wi-Fi kết nối với các cổng mạng Ethernet trên Router hoặc Switch để mở rộng phạm vi mạng Wi-Fi.
Với các mạng Wi-Fi rộng hơn, cần đến các công nghệ Wi-Fi Mesh và nhiều các thiết bị Access Point kết nối với nhau. Thậm chí trong các mạng lớn doanh nghiệp cần sử dụng các phần mềm quản lý trung tâm để quản lý một lượng lớn các AP từ một vị trí trung tâm.
Bảo mật kết nối Wi-Fi
Vì sóng Wi-Fi phát ra không gian xung quanh nên nếu không có bảo mật thì tất cả các thiết bị đều có thể tiếp nhận thông tin. WEP là phương pháp bảo mật Wi-Fi đầu tiên được sử dụng. Nhưng nó dễ bị tấn công và được thay thế bằng phương pháp bảo mật WPA.
Phương pháp bảo mật WPA có nhiều phiên bản cải tiến, mạnh mẽ nhất hiện nay là WP2 và WP3. Ngoài ra, ta có thể sử dụng các tính năng như SSID Broadcasting hoặc ACLs để tăng bảo mật cho mạng Wi-Fi.
Ưu nhược điểm của kết nối Wi-Fi
Mạng Wi-Fi mang đến sự tiện lợi cho người dùng khi có thể truy cập mạng tốc độ cao hơn sóng điện thoại 4G tại không gian gia đình hoặc nơi làm việc. Miễn là trong phạm vi phủ sóng Wi-Fi. Các công nghệ hiện đại ngày nay, cũng giúp Wi-Fi giải quyết vấn đề về số lượng người kết nối và khoảng cách kết nối.
Tuy nhiên, Wi-Fi không thể so sánh được tốc độ truyền dẫn của kết nối có dây. Bên cạnh đó, phạm vi phủ sóng của Wi-Fi cũng là một điểm hạn chế. Ngoài ra, kết nối sóng Radio của Wi-Fi dễ dàng bị nhiễu và giảm hiệu suất từ sóng điện từ của thiết bị khác.
Mạng Wi-Fi cũng gặp vấn đề về bảo mật. Trong một mạng thì Wi-Fi là điểm yếu dễ dàng tấn công nhất bởi Hacker.
Xu hướng phát triển Wi-Fi
Các tiêu chuẩn Wi-Fi mới như Wi-Fi 6E đang được phát triển để cung cấp kết nối tốc độ truyền dữ liệu cao hơn, hiệu suất tốt hơn. Bên cạnh đó các công nghệ như MIMO và MU-MIMO đang được tích hợp vào Wi-Fi 6 để cải thiện khả năng truy cập đồng thời của người dùng.
Wi-Fi Alliance đang phát triển các tiêu chuẩn bảo mật mới như Enhanced Open và Opportunistic Wireless Encryption (OWE) để cung cấp bảo mật tốt hơn và bảo vệ người dùng khỏi các cuộc tấn công mạng.
Sự phát triển của Internet of Things (IoT) đang tạo ra nhu cầu ngày càng tăng về mạng Wi-Fi có khả năng kết nối hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn thiết bị đồng thời.
Các sự thật thú vị về Wi-Fi
1. Wi-Fi ra đời từ một vụ tai nạn:
Năm 1991, kỹ sư người Hà Lan Vic Hayes vô tình phát hiện ra Wi-Fi khi đang nghiên cứu lò vi sóng. Ông nhận thấy rằng tín hiệu từ lò vi sóng có thể nhiễu sóng radio, dẫn đến ý tưởng sử dụng sóng vô tuyến để truyền dữ liệu.
2. Tên gọi Wi-Fi bắt nguồn từ một thương hiệu:
Tên gọi Wi-Fi là viết tắt của “Wireless Fidelity”, một thương hiệu được Wi-Fi Alliance sử dụng để chứng nhận các thiết bị tương thích với tiêu chuẩn Wi-Fi.
3. Wi-Fi từng được sử dụng để theo dõi cá voi:
Năm 2008, các nhà khoa học ở Đại học California, Santa Cruz đã sử dụng Wi-Fi để theo dõi di chuyển của cá voi xám. Họ gắn thẻ Wi-Fi vào vây cá voi, sau đó sử dụng các trạm thu phát Wi-Fi trên bờ để theo dõi vị trí của cá voi.
4. Có một tảng đá phát ra tín hiệu Wi-Fi:
Năm 2016, một tảng đá ở New Mexico được phát hiện có khả năng phát ra tín hiệu Wi-Fi. Nguyên nhân là do tảng đá này chứa một lượng lớn khoáng chất ferromagnetic, có thể khuếch đại tín hiệu radio.
5. Wi-Fi có thể ảnh hưởng đến sức khỏe:
Một số nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc với sóng Wi-Fi trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, bao gồm gây rối loạn giấc ngủ, nhức đầu và giảm khả năng tập trung.
6. Tín hiệu Wi-Fi có thể đi xa hơn bạn tưởng:
Tín hiệu Wi-Fi có thể đi xa hàng km, thậm chí có thể xuyên qua tường và trần nhà. Tuy nhiên, độ mạnh của tín hiệu sẽ giảm dần theo khoảng cách.
7. Có một mạng Wi-Fi trên mặt trăng:
Năm 2019, NASA đã thiết lập mạng Wi-Fi trên mặt trăng để hỗ trợ cho các nhiệm vụ thám hiểm trong tương lai.
8. Wi-Fi là công nghệ phổ biến nhất trên thế giới:
Wi-Fi là công nghệ mạng không dây được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới, với hơn 10 tỷ thiết bị được kết nối mỗi ngày.
Mong rằng bài viết này giúp bạn hiểu rõ về Wi-Fi và những điều thú vị về công nghệ quan trọng này trong cuộc sống!
Thông Tin Về Tác Giả
Nguyễn Thành Hợp là một chuyên gia về lĩnh vực thiết bị mạng, viễn thông gần 10 năm kinh nghiệm với nhiều chứng chỉ chất lượng như CCNA 200-301, CCNP, CCDA, CCDP,... do Cisco cung cấp. Sở thích cá nhân là khám phá những kiến thức mới mẻ về công nghệ nói chung và đặc biệt là liên quan đến lĩnh vực mạng!
