Server hay Máy chủ là một thiết bị hoặc phần mềm được thiết kế để cung cấp các dịch vụ và tài nguyên cho các thiết bị khác trong một mạng máy tính. Một Server có thể là một máy tính hoặc một phần của một hệ thống máy tính, được cấu hình để chạy các ứng dụng và dịch vụ mạng như lưu trữ dữ liệu, chia sẻ tệp tin, cung cấp truy cập Internet,… Trong bài này, ta sẽ tìm hiểu chi tiết xem Server là gì? Vai trò của Server trong mạng và có những loại máy chủ nào?
Server (máy chủ) là gì?
Server (máy chủ) là một máy tính được kết nối với mạng máy tính hoặc Internet, có IP tĩnh và khả năng xử lý cao. Trên đó, người dùng cài đặt các phần mềm nhằm phục vụ cho các máy tính khác truy cập để đáp ứng các yêu cầu cung cấp các dịch vụ và tài nguyên.
Hiểu một cách đơn giản:
- Server cũng là một máy tính, nhưng được thiết kế với nhiều tính năng vượt trội hơn so với máy tính thông thường.
- Server có năng lực lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn hơn rất nhiều.
- Server được sử dụng cho nhu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu trong một mạng máy tính hoặc trên môi trường Internet.
Ví dụ vể máy chủ như:
- Khi bạn truy cập một trang web, máy tính của bạn sẽ gửi yêu cầu đến máy chủ lưu trữ trang web đó. Máy chủ sẽ xử lý yêu cầu và gửi trang web quay lại máy tính của bạn.
- Khi bạn sử dụng email, máy tính của bạn sẽ gửi email đến máy chủ email. Máy chủ email sẽ lưu trữ email và chuyển tiếp đến người nhận.
Vai trò của Server trong mạng
Máy chủ đóng vai trò trung tâm cung cấp dịch vụ và tài nguyên cho các máy tính khác trong mạng.
Cụ thể:
- Lưu trữ dữ liệu: Máy chủ lưu trữ các dữ liệu được chia sẻ chung cho tất cả người dùng trong mạng như: tập tin, email, cơ sở dữ liệu,…
- Cung cấp dịch vụ: Máy chủ cung cấp các dịch vụ mạng thiết yếu như: truy cập web, email, FTP, DNS,…
- Quản lý tài nguyên: Máy chủ quản lý tài nguyên mạng như: người dùng, nhóm, quyền truy cập,…
- Đảm bảo an ninh mạng: Máy chủ bảo vệ hệ thống mạng khỏi các truy cập trái phép, tấn công mạng,…
Nhờ có máy chủ:
- Mạng máy tính hoạt động hiệu quả hơn: Các máy tính khác trong mạng không cần phải lưu trữ và xử lý tất cả dữ liệu, giúp tiết kiệm tài nguyên và tăng tốc độ truy cập.
- Tiết kiệm chi phí: Việc sử dụng máy chủ giúp giảm thiểu chi phí đầu tư cho phần cứng và phần mềm cho các máy tính khác trong mạng.
- Dễ dàng quản lý và bảo trì: Việc quản lý và bảo trì hệ thống mạng trở nên dễ dàng hơn khi tập trung vào máy chủ.
- Nâng cao tính bảo mật: Máy chủ có thể được trang bị các biện pháp bảo mật tiên tiến hơn so với các máy tính thông thường, giúp bảo vệ hệ thống mạng khỏi các mối đe dọa an ninh.
Có những loại Server nào?
A. Phân loại theo chức năng và dịch vụ cung cấp
- Máy chủ web:
- Máy chủ web là máy chủ được thiết kế để lưu trữ và phục vụ các trang web cho người dùng qua giao thức HTTP và HTTPS.
- Chức năng chính của máy chủ web là lưu trữ các tập tin HTML, CSS, JavaScript và các tài nguyên đa phương tiện khác và cung cấp chúng cho trình duyệt web của người dùng khi được yêu cầu.
- Máy chủ email:
- Máy chủ email là máy chủ được sử dụng để gửi, nhận và lưu trữ email.
- Chức năng chính của máy chủ email là quản lý các hộp thư đến và đi, xác định và lọc thư rác, và cung cấp khả năng truy cập email từ xa cho người dùng.
- Máy chủ cơ sở dữ liệu:
- Máy chủ cơ sở dữ liệu là máy chủ được sử dụng để lưu trữ và quản lý dữ liệu trong cơ sở dữ liệu.
- Chức năng chính của máy chủ cơ sở dữ liệu là cung cấp các dịch vụ như truy vấn dữ liệu, thêm/xóa/sửa dữ liệu, và bảo mật dữ liệu.
- Máy chủ ứng dụng:
- Máy chủ ứng dụng là máy chủ được sử dụng để chạy và quản lý các ứng dụng phức tạp và đa người dùng.
- Chức năng chính của máy chủ ứng dụng là cung cấp môi trường chạy cho các ứng dụng và quản lý việc phân phối tài nguyên và công việc giữa các người dùng.
- Máy chủ lưu trữ:
- Máy chủ lưu trữ là máy chủ được sử dụng để lưu trữ dữ liệu và tệp tin từ các thiết bị khác trong mạng.
- Chức năng chính của máy chủ lưu trữ là cung cấp không gian lưu trữ và quản lý quyền truy cập vào các tệp và thư mục.
- Máy chủ proxy:
- Máy chủ proxy là máy chủ trung gian được sử dụng để truy cập Internet hoặc mạng nội bộ một cách an toàn và ẩn danh.
- Chức năng chính của máy chủ proxy là lọc và chuyển tiếp các yêu cầu từ người dùng đến máy chủ khác và ngược lại, giúp bảo vệ và ẩn danh thông tin của người dùng.
B. Phân loại theo nền tảng và hệ điều hành
- Máy chủ Windows:
- Máy chủ Windows là máy chủ chạy hệ điều hành Windows Server của Microsoft.
- Thường được sử dụng cho môi trường doanh nghiệp và hỗ trợ cho nhiều ứng dụng doanh nghiệp phổ biến.
- Máy chủ Linux/Unix:
- Máy chủ Linux/Unix là máy chủ chạy hệ điều hành Linux hoặc Unix, thường được sử dụng trong các môi trường mạng mã nguồn mở và có tính linh động cao.
- Máy chủ điện toán đám mây (Cloud Server):
- Máy chủ điện toán đám mây là máy chủ ảo được cung cấp dưới dạng dịch vụ từ các nhà cung cấp điện toán đám mây như Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure, hoặc Google Cloud Platform (GCP).
C. Phân loại theo vị trí và mục đích triển khai
- Máy chủ trung tâm dữ liệu (Data Center Server):
- Máy chủ trung tâm dữ liệu là các máy chủ được triển khai trong các trung tâm dữ liệu của doanh nghiệp hoặc nhà cung cấp dịch vụ đám mây.
- Máy chủ cá nhân (Personal Server):
- Máy chủ cá nhân là máy chủ được triển khai và quản lý bởi cá nhân hoặc gia đình, thường được sử dụng để lưu trữ và chia sẻ dữ liệu gia đình hoặc thực hiện các dự án cá nhân.
- Máy chủ dành cho doanh nghiệp (Enterprise Server):
- Máy chủ dành cho doanh nghiệp là máy chủ được triển khai trong môi trường doanh nghiệp để hỗ trợ các hoạt động kinh doanh và cung cấp dịch vụ cho người dùng trong tổ chức.
Khi nào cần sử dụng Server?
1. Khi bạn cần lưu trữ và chia sẻ dữ liệu cho nhiều người dùng:
Ví dụ: bạn có một công ty với nhiều nhân viên cần truy cập vào các tập tin chung, email, cơ sở dữ liệu,…
Thay vì lưu trữ dữ liệu trên từng máy tính cá nhân, bạn nên sử dụng máy chủ để lưu trữ tập trung và chia sẻ cho tất cả mọi người.
Việc này sẽ giúp tiết kiệm dung lượng lưu trữ, tăng tốc độ truy cập và dễ dàng quản lý dữ liệu hơn.
2. Khi bạn cần cung cấp các dịch vụ mạng:
Ví dụ: bạn muốn tạo một trang web để bán hàng trực tuyến, bạn cần sử dụng máy chủ web để lưu trữ trang web và xử lý các yêu cầu truy cập từ khách hàng.
Hoặc bạn muốn cung cấp dịch vụ email cho nhân viên trong công ty, bạn cần sử dụng máy chủ email để lưu trữ email và chuyển tiếp đến người nhận.
3. Khi bạn cần quản lý tài nguyên mạng:
Ví dụ: bạn có một mạng máy tính với nhiều người dùng và thiết bị, bạn cần sử dụng máy chủ để quản lý tài khoản người dùng, nhóm, quyền truy cập, …
Việc này giúp bạn kiểm soát tốt hơn hoạt động của mạng và đảm bảo an ninh hệ thống.
4. Khi bạn cần đảm bảo an ninh mạng:
Máy chủ thường được trang bị các biện pháp bảo mật tiên tiến hơn so với máy tính thông thường, giúp bảo vệ hệ thống mạng khỏi các mối đe dọa an ninh như: virus, phần mềm độc hại, tấn công mạng,…
Ngoài ra, bạn cũng nên cân nhắc sử dụng máy chủ trong các trường hợp sau:
- Khi bạn cần xử lý một lượng lớn dữ liệu hoặc yêu cầu truy cập cao.
- Khi bạn cần có tính sẵn sàng và độ tin cậy cao cho hệ thống mạng.
- Khi bạn cần có khả năng mở rộng hệ thống trong tương lai.
Có thể thấy, Server không chỉ là trung tâm của mạng máy tính mà còn là nền tảng cơ bản cho hoạt động kinh doanh và truyền thông trực tuyến. Máy chủ là một phần không thể thiếu của cơ sở hạ tầng mạng và đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động mạng được thực hiện một cách hiệu quả và ổn định.
Mong rằng qua bài viết này, bạn đã hiểu Server là gì? Vai trò và cách phân loại của máy chủ!
Thông Tin Về Tác Giả
Nguyễn Thành Hợp là một chuyên gia về lĩnh vực thiết bị mạng, viễn thông gần 10 năm kinh nghiệm với nhiều chứng chỉ chất lượng như CCNA 200-301, CCNP, CCDA, CCDP,... do Cisco cung cấp. Sở thích cá nhân là khám phá những kiến thức mới mẻ về công nghệ nói chung và đặc biệt là liên quan đến lĩnh vực mạng!
